BURSA'YA DAIR | BURSA HAVLUSU

Bursa´nın ekonomisinde önemli bir yer tutan tekstil içinde havluculuğun payı büyüktür.İpekçilik geleneğinden doğan Bursa havluculuğunun, Türkiye´de ve dünyada önemli bir yeri vardır. Bursa´da havluculuk, 18. yüzyılın başlarında kadife dokumacılığının bir ürünü olarak ortaya çıkmıştır. Havlular, önceleri el tezgâhlarında dokunmuştur. Zaman içinde havluculuk, güçlü bir sanayi haline gelmiştir.Genellikle pamuk ipliğinden yapılmakta olan Bursa havluları, 18. ve 19. yüzyıllarda Hindistan,İran, Suriye, Mısır ve Balkan ülkelerine ihraç edilmiştir. Bugün Bursa´da, 100´ün üzerinde üretim yerinde on binlerce havlu üretilmektedir.

Bursa’nın Geleneksel Sanatı Bursa Havlusu

    Bursa’nın değerleri arasında yer alan Havlu,Bursa’nın dünyaya sunduğu kadife dokunuşlu bir armağandır. Günlük yaşamın olmazsa olmazlarından havlunun Anadolu’da doğup büyüdüğü yer, Bursa’dır. Daha önceleri insanların nasıl ve ne şekilde kurulandığı tarihin sayfalarında kayıtlıdır. Ancak yumuşacık havlularla kurulanma keyŞni herhalde ilk kez Bursalılar yaşamış olsa gerek. Öyle ya, suları, çeşmeleri,hamamları ve kaplıcaları ile ünlü Bursa’nın havluyu icat etmesinden daha doğal ne olabilir ki?.. Bursa’da havlunun tarihi 300 yıl önceye dayanıyor.

   Havluculuk, kadife dokumacılığının bir yan ürünü olarak doğmuştur. 18 yüzyıl başlarında kurulan iptidai el tezgâhlarda günde beş on havlu üretilerek başlanan bu güzel girişim,3 asırdır gelişerek devam ediyor. Havluculuğun gelişmesinde Atatürk’ün rolünü de burada aktarmakta fayda var. Desinatör Hacı Hafız, Atatürk’ün portresini bir havlu üzerine işleyerek göndermiş. Daha sonra Bursa’ya gelen Atatürk, özellikle havlu üretimi ve desinatörlüğün gelişmesi için yöre sanayicilerine yardımcı olmuştur. Genellikle pamuk ipliğinden yapılmakta olan Bursa Havluları, önceleri el tezgâhlarında dokunurken, 1941 yılında kurulan Havluculuk KooperatiŞ’nin çabalarıyla havluculuk modern tesislerin kurulmasıyla beraber gelişmeye ve dışa açılmaya; zaman içinde güçlü bir sanayi tarafından üretilmeye başlanmıştır.
Nitekim dünyadaki en büyük 10 havlu üreticisi arasında Bursalı Özdilek Havluları yer alıyor. Ancak son yıllarda ucuz ve kalitesiz Çin havlularının piyasaya girmesiyle beraber Bursa’daki havlu tezgâhlarının sayısında azalma görülmüştür. 2008 yılı itibariyle Bursa Havlucular Odası’na kayıtlı üye sayısı 100’ün altına düşmüştür.Bu sayı bir yıl önce 200’ün üzerindeydi.1863’de 100 dolayında havlu tezgahının olduğu Bursa’da 1906’da yapılan bir sayıma göre havlu üretimi yapan tezgâhların sayısı 800’e çıkmıştı ve bu rakama ipekli dokuyan tezgâhlar dahil değildi.Bursa’da tekstilde en büyük pay havluculuğa aittir. Bursa havluları 18. yüzyıldan beri hem Doğu hem de Avrupa ülkelerine ihraç edilmekteydi. Bugün Bursa havluculuğunun Türkiye’de ve dünyada haklı bir yeri vardır. Şehirde 100’ün üzerindeki üretim yerinde on binlerce havlu üretilmektedir. Günümüzde ise Bursa’da, havlu ihracatı yapan Şrma sayısı ise 10 olarak kayıtlarda görünüyor.18. yüzyılda Osmanlı Sarayı’nı ziyaret eden bir İngiliz Kralı’nın, havluyu burada görüp beğenmesi ve ülkesine götürmesi sonrasında, havlunun tüm dünyaca tanınmaya başlandığı söyleniyor.Günümüzde her evin vazgeçilmez eşyaları arasında ilk sırada yer alan havlu çeyiz sandığının ve damat bohçasının da vazgeçilmezleri arasında yer almakta. Düğün arabalarına, askere uğurlamaya katılan arabalara havlu bağlanması geleneği, Türklerin folklor ve kültür hayatında temizliğin ve saşığın simgesi olarak havlunun önemli bir yeri olduğunun göstergesidir.